Temizlik takıntısı koronavirüs döneminde en sık karşılaştığımız psikolojik sorunların başında geliyor. Koronavirüs bütün dünyayı etkisi alan, bulaşıcı bir hastalık olması nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü tarafından ‘pandemi’ grubuna alındı. Koronavirüs sürecinde yaşanan fiziksel rahatsızlığın yanında koronavirüsün psikolojik boyutu da oldukça ağır sonuçlara neden oluyor. Bu süreçten en fazla etkilenen psikolojik hastalık grubu ise takıntı hastalığına sahip olanlar yani obsesif kompulsif bozukluk diye nitelendirdiğimiz kişilerdir. Takıntı hastalığının içinde ise en fazla etkilenen kişiler temizlik takıntısı olanlar.
Obsesyon takıntı, kompulsiyon ise takıntıyı rahatlatan davranıştır. Obsesif kompulsİf bozuklukta kişi yaptığı davranışın saçma olduğunu bildiği halde yapmaya devam eder. Kişi devamlı aynı davranışı tekrarlar. Örneğin kişi kendisini pis hisseder ellerini yıkamak ister. Obsesyon zihinde sürekli tekrarlayan düşüncelerdir, bu düşünceler ellerin kirlendi,ellerin pis, ellerini yıka diyen katı, sert, emredici düşüncelerdir. Kompulsiyon ise bu düşüncenin getirdiği duyguyu rahatlatmak için kişinin yaptığı davranışlardır. Obsesyon zihnimizin kullandığı savunma mekanizmalarından biridir, yani ruhsal olarak stresliyken, huzursuzken, çaresizken ortaya çıkar.
Koronavirüs döneminde televizyonda, gazetelerde ve sosyal medyada sıkça karşılaştığımız elleri yıkamak, maske takmak, ayakkabılarla içeri girmemek gibi pek çok uyarı ve önlemler zaten kaygılı, stresli ve takıntılı olan obsesif kompulsif kişilik bozukluğuna sahip olan kişilerin takıntılarını daha da artırmaktadır.
Koronavirüsün Takıntı Hastalığına Sahip Kişilere Etkisi
Koronavirüs döneminden şüphesiz ki en fazla etkilenen psikolojik hastalık grubu takıntılı kişilik bozukluğuna sahip olanlardır. Obsesif kompulsif kişilik bozukluğu adı verilen bu hastalık insanları tekrarlanan düşünce ve davranışlara bağımlı kılan ve kısıtlayan bir rahatsızlıktır.
Koronavirüsün en çok ellerle çevreye temas sonucu bulaştığı bütün uzmanlar tarafından sıkça dile getiriliyor. Zaten hali hazırda takıntılı olan kişiler için bu bilgi kaygı seviyesinin onla çarpılması gibi bir etki yapıyor. Obsesif kompulsif bozukluğu olan, özellikle temizlik takıntısı olan kişiler sürekli ellerini yıkama, evi temizleme, kapı kollarını silme, tuvalet ve banyo temizliğine aşırı özen gösterme eğilimindedir. Koronavirüsün ortaya çıkmasıyla beraber bu kişiler hiçbir şekilde rahatlayamamakta ve sürekli etrafta virüs olduğuna dair korkularla başetmek için kompulsif davranışlara başvurmaktadır.
Temizlik Takıntısı
Diyelim ki kişi kapının koluna elini dokundurdu. Normal şartlarda bu durumda elini yıkama gibi bir zorunluluk yoktu ama kapının kolunda virüs olduğuna dair bir düşünce oluştu zihninde. Koronavirüsün bulaşmasından korktuğu için o kişi elini yıkar. Eğer o an elini yıkaması için ortam müsait değilse bir huzursuzluk içine girer. Ve elindeki o virüsü sağa sola bulaştırmak istemez. Bir an önce virüsten kurtulmalıdır ki rahat edebilsin. Bunun yolu da elini yıkamaktan geçer. Elini yıkamadığı müddetçe o kişi gergindir, huzursuzdur. O anda zihninde tek bir düşünce vardır ‘elini yıkamak’.